Son derece nadir görülen bu hastalık günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Mart ayında New Mexico’da bir adam hastaneye kaldırıldıktan sonra vebadan öldü ve Şubat ayında Oregon’da bir kişiye evcil kedisinden bulaştığına inanılan hıyarcıklı veba teşhisi konuldu.
Kemirgenlerde yaşayan pireler tarafından bulaşan bu hastalığın semptomları genellikle enfeksiyondan bir ila yedi gün sonra ortaya çıkar ve ateş, titreme ve öksürük ile kasık, koltuk altı veya boyundaki hıyarcık adı verilen ağrılı, şişmiş lenf düğümlerini içerir.
İLETİM YÖNTEMLERİ
İnsanları ve diğer memelileri etkileyen veba, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre insanlar genellikle patojenik bakteri olan Yersinia pestis’i taşıyan kemirgen pire tarafından ısırıldıktan veya enfekte bir hayvana dokunduktan sonra vebaya yakalanıyor.
Hasta kediler insanlara doğrudan bulaştırabilirken, daha dirençli köpekler pireleri sahiplerine geri taşıyabilir. İnsanlar ayrıca enfekte bir kişiden veya hayvandan öksürük damlacıklarını soluyarak da hastalanabilirler.
CDC’ye göre bakteri, bazı kemirgen popülasyonları arasında düşük seviyelerde dolaştığı için varlığını sürdürüyor. Bu enfekte hayvanlar ve pireleri, bakteriler için uzun vadeli rezervuar görevi görür.
Beth Israel Deaconess Tıp Merkezi Viroloji ve Aşı Araştırma Merkezi direktörü Dr. “Bunun ortadan kaldırılmamış olmasının nedeni, bir hayvan rezervuarının bulunmasıdır. Bakteri hayvanları enfekte edebilir ve vahşi doğada tüm hayvanları tedavi edemediğimiz için, vahşi doğada varlığını sürdürür ve bu nedenle zaman zaman az sayıda insanda hastalığa neden olur. vakalar,” dedi Dan Barouch Şubat ayında. Dedi.
HER YIL ORTALAMA 7 KİŞİ GÖRÜLÜYOR
Veba, Amerika Birleşik Devletleri’nin batısındaki kırsal bölgelerde, özellikle Arizona, Kaliforniya, Colorado ve New Mexico’da doğal olarak meydana gelir. CDC’ye her yıl ortalama yedi insan veba vakası bildiriliyor. Ancak Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde vaka sayıları önemli ölçüde daha yüksek.
5 YILDA 584 ÖLÜM HABERİ ALINDI
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 2010’dan 2015’e kadar dünya çapında 584’ü ölüm olmak üzere 3.248 vaka bildirildi. Salgının en fazla görüldüğü üç ülkenin Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Madagaskar ve Peru olduğu belirtildi.
ÜÇ TİPİ VAR
Üç tür veba vardır: hıyarcıklı, septisemi ve pnömonik veba. Akciğerleri etkileyen pnömonik veba şeklinde insandan insana doğrudan bulaşma riski bulunmaktadır. 2017 yılında Madagaskar’da yaşanan ciddi salgında da durum aynıydı; 2.348 doğrulanmış, olası ve şüpheli vaka ve 202 ölüm gerçekleşti.
CDC, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki son kentsel veba salgınının 1924 ile 1925 yılları arasında Los Angeles’ta meydana geldiğini bildiriyor.
NE KADAR ENDİŞELENMELİYİM?
Modern antibiyotikler, semptomlar ortaya çıktıktan hemen sonra verildiğinde komplikasyonları ve ölümü önleyebilir. Tedavi, vebanın en yaygın iki türü için kullanılır: hıyarcıklı ve pnömonik.
Barouch, Şubat ayındaki veba hakkında şunları söyledi: “Orta Çağ’da bu kadar yaygın ölüm ve yıkıma neden olmasının nedeni, o zamanlar antibiyotiklerimizin olmamasıydı.”
ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR
“Ciddi bir hastalık olsa da erken teşhis edildiği sürece genellikle antibiyotiklerle kolaylıkla tedavi edilebiliyor. Yani artık tedavisi kolay bir hastalık. Orta Çağ’da Kara Ölüm’ün yarattığı korkuyu yaratmamalı. Birisi veba ile uyumlu semptomlar geliştirirse, doktorunuzla iletişime geçin, çünkü ilk aşamalarda veba antibiyotiklerle kolayca tedavi edilebilir.” Bu belirtildi.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre hıyarcıklı vebanın tedavi edilmediği takdirde ölüm oranı %30 ile %60 arasındadır, pnömonik veba ise tedavi edilmezse her zaman ölümcüldür.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki vakaların %80’inden fazlası, en yaygın enfeksiyon türü olan hıyarcıklı formdur. Tedavi edilmeyen hıyarcıklı veba, bakterilerin akciğerlere yayılmasından sonra hızla gelişen pnömoniye neden olan daha şiddetli pnömonik vebaya dönüşebilir.
Vebanın aşısı var mı?
New York’taki Northwell Health’in bir parçası olan Phelps Hastanesi’nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan Dr. Harish Moorjani, Şubat ayında Yersinia pestis’e karşı bir aşının bulunduğunu ancak bu aşının yalnızca bakterilerle doğrudan çalışan bilim insanları gibi yüksek risk grubundaki kişilere önerildiğini söylemişti. Moorjani, “Çoğu insanın aşıya ihtiyacı yok” dedi.
Deneysel veba aşılarına ilişkin 2019 tarihli bir inceleme, araştırmacıların etkili bir veba aşısı geliştirmek için çeşitli yaklaşımlar araştırdığını gösteriyor. Farklı aşı modelleri farklı bağışıklık mekanizmalarına yol açtığından yazarlar, farklı türlerin kombinasyonlarının bireysel aşıların sınırlamalarını aşabileceği ve olası bir veba salgınını etkili bir şekilde önleyebileceği sonucuna vardı.
KENDİNİZİ VE AİLENİZİ KORUMA YÖNTEMLERİ
Vebayı önlemek için temel adımlar, çalıları, kaya yığınlarını, çöpleri ve fazla yakacak odunu ortadan kaldırarak evinizin, barakaların, garajların ve dinlenme alanlarının etrafındaki kemirgen yuvalama alanlarını ortadan kaldırmaktır.
Hasta veya ölü hayvanları yerel kolluk kuvvetlerine veya sağlık çalışanlarına bildirin; Bunları almayın veya kendiniz dokunmayın. Hasta veya ölü bir hayvana dokunmanız gerekiyorsa eldiven giyin.
Salgın bölgesinde yaşıyorsanız ekstra önlem alın. Pire ısırıklarını önlemek için böcek kovucu kullanın ve köpek ve kedilere düzenli olarak pire tedavisi uygulayın. Evcil hayvanlarınızla birlikte uyumayın çünkü bu, vebaya yakalanma riskini artırır. Son olarak, evcil hayvanlarınızın çayır köpeği kolonileri gibi kemirgen habitatlarında avlanmaması veya buralarda dolaşmaması gerekir.
(CNN Uluslararası)
Yüksekova Ticaret ve Sanayi Odası yönetim kurulu başkanına silahlı saldırı!